Jaarverslag 2024 - Vriendelijkheid, wapen voor vrede

Stem in de Stad
Jaarverslag 2024 

Vriendelijkheid, wapen voor vrede

Open ons jaarverslag

Inleiding

1. Voorwoord

Over Stem in de Stad

2. Over Stem in de Stad

Ontmoeten en Inspireren

3. Aanloopcentrum
4. Eetvoorziening
5. Straatpastoraat
6. Spiritualiteit

Ondersteunen en Activeren

7. Ongedocumenteerden
8. Nieuwe Wereldhuis
9. Postvoorziening

1. Voorwoord

Vriendelijkheid

De keuze voor ‘vriendelijkheid’ als jaarthema werd mede geïnspireerd door een interview met psychiater Dirk de Wachter over het diaconale werk van Stem in de Stad. Vriendelijkheid bij De Wachter draait om het kleine goede dat mensen voor elkaar kunnen betekenen, ook of juist midden in de misère. Wanneer het in je leven donker is geworden en het alleen nog gaat om troost, juist dan draait het om het kleine goede. Vriendelijkheid kan niet worden onderschat, schrijft hij: “Als er iets troostend is, dan is het gewone vriendelijkheid van iemand die er voor je is, in alle onschuld en eenvoud.”

Elke dag opnieuw oefenen we bij Stem in de Stad met vriendelijkheid, als wapen in de zoektocht naar een goed leven voor ieder mens. Dat begint met verwondering en nieuwsgierigheid, naar de mens die tegenover je zit. Elke dag staat de deur van het Aanloopcentrum open en wordt vriendelijkheid beoefend door gasten, vrijwilligers en coördinatoren. In elke taalles, ieder spreekuur en alle telefonische gesprekken is nieuwsgierige vriendelijkheid onze opdracht.

Vriendelijkheid werkt, zo wisten de oude bijbelschrijvers al: “Een vriendelijk antwoord doet drift bedaren, krenkende woorden wakkeren woede aan. Een vriendelijk woord is een korf vol honing” (uit Spreuken 15). Die Bijbelse spreuk zet ons dan aan het begin van een goede weg. Bij Stem in de Stad horen we inderdaad af en toe driftige woorden. Vaak is het begrijpelijk wanneer mensen driftig worden. We ontmoeten mensen die buiten moeten slapen, mensen die zichzelf niet overeind kunnen houden, mensen die eenzaamheid en armoede kennen. Stem in de Stad is als een oefenplaats voor vriendelijkheid: elke dag zoeken we zo het goede leven voor ieder mens.

Dagelijks oefenen met vriendelijkheid is belangrijk in het diaconale presentiewerk bij Stem in de Stad voor gasten, vrijwilligers en beroepskrachten. ‘Gastfreundschaft’ is het Duitse woord voor gastvrijheid, zoals Jurjen Beumer, oprichter van Stem in de Stad, schrijft in zijn boek Reikhalzend: “Vriendschap voor de gast, dat is goed getypeerd, want als gast en gastheer/vrouw geen vrienden zijn of worden, dan loopt de gastvrijheid gevaar. Er is wederkerigheid in het spel, vandaag ben je gastheer of gastvrouw, maar morgen kun je gast zijn. Het spreekwoord zegt: ‘Een vriend is ons pas dan bekend, wanneer het geluk zich van ons wendt’”

“Als er iets troostend is, dan is het gewone vriendelijkheid van iemand die er voor je is, in alle onschuld en eenvoud.”

Dirk de Wachter

Vanuit het management

Met dit jaarverslag doen we verslag van het werk dat onze vrijwilligers dagelijks doen in alle programma’s van Stem in de Stad. Het gaat over ontmoetingen met honderden Haarlemmers en nieuwkomers in onze programma’s. Of het nu gaat om asielzoekers of zinzoekers, of het gaat om daklozen of radelozen: de missie van Stem in de stad is ‘dichtbij mensen zijn, vooral bij mensen in nood’. Dat doen we vanuit de presentiebenadering, we sluiten aan bij de ander en stemmen af op diens leefwereld. Door een open en vriendelijke houding krijgt het verhaal van de ander de ruimte om gehoord te worden. Zo kan een gast bij Stem in de Stad even als hele mens tevoorschijn komen. De wederkerige relaties die door de tijd heen tussen mensen groeien, maken van Stem in de Stad een veilige plek waar kwetsbare mensen zich gezien en gehoord weten.

Ons werk is in de kern steeds weer dichtbij mensen zijn, hoe uitzichtloos ook en vaak zonder oplossing hun situatie kan zijn. Wij blijven trouw en bouwen aan langdurige relaties met mensen, iets dat vandaag de dag steeds moeilijker lukt. Vaak ligt in hulpverleningsrelaties (terecht) de nadruk op het oplossen van concrete problemen voor mensen. Maar wanneer mensen het “niet maken” blijft het van belang om aandacht en tijd aan hen te geven, om hen niet te verlaten. Ook voor deze groep mensen is en blijft Stem in de Stad een gastvrij huis.

Stem in de Stad is een dynamische gemeenschap van vrijwilligers, gasten en beroepskrachten, samen op zoek naar het goede leven voor ieder mens. En ook in 2024 kon deze gemeenschap alleen bestaan vanwege de steun van kerken, fondsen, organisaties en de gemeente Haarlem. We zijn dankbaar voor de steun, het samenwerken en het commitment dat we ook in 2024 mochten ontvangen. We weten ons gedragen door velen in het midden van onze samenleving. Samen met veel andere maatschappelijke organisaties en kerken werken we aan een gastvrije, sociale en eerlijke stad. In dat grote netwerk nemen we als Stem in de Stad een warme, vriendelijke plek in.

Vrijwilligerswerk: vriendelijkheid geven we samen vorm
Ook in 2024 hebben we weer veel nieuwe vrijwilligers opgenomen in onze gemeenschap en dat doet de organisatie goed. Nieuwe relaties worden opgebouwd en het blijft mooi hoe nieuwe mensen ook nieuwe perspectieven inbrengen. En toch, zonder ervaren vrijwilligers lukt het niet. Tijdens de jaarlijkse barbecue in de zomer zijn weer dertien trouwe vrijwilligers als jubilarissen in het zonnetje gezet, prachtig!

Beroepskrachten: nieuwe gezichten
In het team van beroepskrachten waren er wat wijzigingen. In februari is een nieuwe coördinator Ongedocumenteerden aan het werk gegaan. In september heeft de Straatpastor afscheid genomen en is er een vacature gesteld die we hopelijk in april 2025 kunnen vervullen. Gelukkig hebben we door gezamenlijke inzet het ontstane gat voor een deel weten op te vullen. In december namen we afscheid van onze oud-fondsenwerver, die ons na haar eerdere afscheid nog een extra periode heeft ondersteund in de fondsenwerving.  

2025: 30 jaar gastvrijheid in het hart van Haarlem
Ons beleidsplan liep in 2024 ten einde. De beleidsperiode 2021-2024 is geëvalueerd, we hebben lessen getrokken en toekomstplannen gemaakt. Voor 2025 en 2026 schreven we een beleidskader als strategische leidraad voor onze organisatie. We kozen bewust voor een korte beleidsperiode, in deze tijd waarin veel ontwikkelingen snel gaan. We willen snel kunnen inspelen op urgente situaties en noden die we zien ontstaan.

Tot slot. 2025 is een bijzonder jaar voor Stem in de Stad. Op 13 januari stonden we hier al even bij stil op onze nieuwjaarsborrel. Later dit jaar volgt nog een mooi evenement. We hebben het jubileum als thema meegegeven: ‘30 jaar gastvrijheid in het hart van Haarlem’. Wij zien uit naar een bijzonder jubileumjaar!

Petra de Vries, zakelijk manager
Joost van den Bogert, pastoraal manager

Hoop

Diep in onszelf dragen wij hoop.
Als dat niet het geval is,
is er geen hoop meer.

Hoop

is een kwaliteit van de ziel
en hangt niet af
van wat er in de wereld gebeurt.

Hoop

is niet voorspellen
of vooruitzien.
Het is een gerichtheid van de geest,
een gerichtheid van het hart,
voorbij de horizon verankerd.

Hoop

in deze diepe en krachtige betekenis
is niet hetzelfde als vreugde
omdat alles goed gaat
of bereidheid je in te zetten
voor wat succes heeft.

Hoop

is ergens voor werken
omdat het goed is,
niet alleen
omdat het kans van slagen heeft.

Hoop

is niet hetzelfde als optimisme.
Evenmin de overtuiging
dat iets goed zal aflopen.
Wel de zekerheid dat iets zinvol is
ongeacht de afloop,
het resultaat.

Václav Havel

“Gast-freundschaft: dat is goed getypeerd, want als gast en gastheer/vrouw geen vrienden zijn of worden, dan loopt de gastvrijheid gevaar”

Jurjen Beumer, oprichter Stem in de Stad

2. Over Stem in de Stad

Ruimte voor aandacht, veiligheid en rust

Stichting Stem in de Stad is 30 jaar geleden opgericht door de bevlogen dominee Jurjen Beumer. In en rond ons pand aan de Nieuwe Groenmarkt zetten wij ons in voor Haarlemmers die het moeilijk hebben en kijken we om naar kwetsbare mensen in nood, naar mensen die niet altijd gehoord of gezien worden. 

Stem in de Stad is uitgegroeid tot een bruisende ontmoetingsplek, waar velen veiligheid en rust vinden. We hebben aandacht voor de problemen en verhalen van Haarlemmers. Dat doen wij dankzij de inzet van ongeveer 140 vrijwilligers, 10 betaalde medewerkers en partnerorganisaties waarmee wij ons verbonden weten.

Stem in de Stad voert verschillende programma’s en projecten uit waarbij ontmoeten, inspireren, ondersteunen en activeren de sleutelwoorden zijn. Ook laten we onze stem horen waar nodig, wanneer we misstanden signaleren. Onze basis is het christelijk oecumenisch denken waarbij gelovigen en niet gelovigen zich thuis voelen. Wij vormen een gemeenschap met oog voor elkaar, waar onderling respect, gelijkwaardigheid en geborgenheid centraal staan.

Onze missie

‘Dichtbij mensen zijn, vooral bij mensen in nood’

Wij kijken om naar kwetsbare groepen, naar mensen in nood. We willen dichtbij mensen zijn en zoeken naar ontmoeting en verbinding. We ondersteunen mensen als en zolang anderen dat niet doen.

Onze visie

‘Het goede leven voor ieder mensenkind’

Onze kernwaarden zijn: aandacht, ontmoeting, respect, inspiratie, gelijkwaardigheid en geborgenheid. Vanuit deze kernwaarden werken we aan én toe naar een goed leven voor ieder mens. Daaraan geven we vorm in al onze programma’s.

Programmastructuur

Het werk van Stem in de Stad is volgens een vaste organisatiestructuur verdeeld over drie programmalijnen met ieder hun eigen programma’s:

Ontmoeten en Inspireren
Aanloopcentrum
Eetvoorziening
Straatpastoraat
Spiritualiteit

Ondersteunen en Activeren
Postvoorziening
Ongedocumenteerden
Nieuwe Wereldhuis

Organiseren
Fondsenwerving
Financiële administratie
PR & Communicatie
Secretariaat
Personeelszaken
Facilitaire dienst

Contact en informatie

Stem in de Stad
Oecumenisch Diaconaal Centrum

Locatie
Nieuwe Groenmarkt 22
2011 TW in Haarlem

Contact
023 – 534 28 91
info@stemindestad.nl
www.stemindestad.nl
Facebook
LinkedIn

Zakelijk
IBAN: NL34 TRIO 0254656242
KvK: 41226685
RSIN: 8041.42.051

ANBI
Stem in de Stad is een Algemeen Nut Beogende Instelling.

3. Aanloopcentrum

Ontmoeten en Inspireren
Aanloopcentrum

Iedereen is welkom
In ons gastvrije Aanloopcentrum in hartje Haarlem komen mensen om te praten, te luisteren en voor een kopje koffie en/of thee. Ontmoeten en verbinden zijn de basis van het leven en iedereen is welkom om daar onderdeel van uit te maken. Wij ontmoeten hier de meest kwetsbare mensen in Haarlem. Mensen met een (zeer) klein sociaal netwerk die aan de rand van de samenleving terecht zijn gekomen. Zij zijn niet altijd in staat om goede hulp te vinden voor de kluwen van problemen die vaak urgent zijn.

Stijgend aantal bezoekers
In 2024 groeide het aantal gasten dat het Aanloopcentrum bezocht. De afgelopen jaren, na de coronalockdowns, was het aantal bezoekers al hoog. Gemiddeld waren er dertig bezoekers per dagdeel (ochtend of middag). Vanaf de herfst van 2024 haalden we steeds vaker een bezoekersaantal van vijftig gasten.

Hoe wij werken

In het Aanloopcentrum zien we een mix van mensen met verschillende achtergronden. Eenzame mensen, verslaafde mensen, laaggeletterde mensen, mensen met een allochtone achtergrond, vluchtelingen, dak- en thuisloze mensen. Ze ervaren vaak dat zij nergens meer terecht kunnen en voelen zich niet gezien. Ze zijn onzichtbaar gemaakt, maar hebben vaak wel dringend hulp nodig. 

Presentiebenadering
Wij werken vanuit de presentiebenadering. We zetten de mens centraal en alleen wanneer nodig de hulpvraag. Deze medemenselijke aandacht is onmisbaar om gehoord en gezien te worden. Als er hulp nodig is, lopen we mee in het vinden van geschikte zorg en ondersteuning. Om zo het leven positief te kunnen veranderen.

De mens centraal
We zijn een luisterend oor en een gids, voor onze gasten, en ook voor geïnteresseerden uit de stad. Omdat de mens centraal staat, passen we ons aan als dat nodig is. Als er nieuwe, kwetsbare groepen in beeld komen, kijken we wat er voor hen nodig is en of wij dat kunnen bieden. We hebben ook een signaleringsfunctie richting hulpverlening in Haarlem en omgeving en wij ondernemen actie indien nodig.

Er zijn spreekuren in huis van het Wijkteam, huisartsen en de GGD waar onze gasten terecht kunnen met hun vragen. Daarnaast bieden we gratis mondzorg via het Compassie Netwerk van Dokters van de Wereld in Haarlem. In geval van nood werken we aan een voorlopige oplossing.

Vrijwilligers
Net als voor andere programma’s van Stem in de Stad geldt dat in het Aanloopcentrum altijd vrijwilligers aanwezig zijn om de gasten op te vangen en alles in goede banen te leiden. Dit onder aansturing van de coördinator. In 2024 zagen we verschillende ontwikkelingen bij de vrijwilligers. 

Meer vrijwilligers
Gemiddeld zijn er 47 vrijwilligers per week betrokken bij het Aanloopcentrum, een kleine toename ten opzichte van de afgelopen jaren. Op werkdagen is er vaak een team van vijf vrijwilligers per dagdeel aanwezig, in het weekend zijn dit er meestal drie of vier. Een groter team van vrijwilligers is beslist geen overbodige luxe. Ziekte, vakanties en verloop kunnen zo beter worden opgevangen.

Aantrekken en behouden van vrijwilligers
Het is de coördinatoren van het Aanloopcentrum en de Eetvoorziening gelukt om in 2024 genoeg nieuwe vrijwilligers te vinden en te houden. Als vrijwilligers vertrekken komt dat door uiteenlopende redenen. Het vinden van betaald werk of het volgen van een opleiding was in de meeste gevallen de reden om te stoppen. We zien een tendens waarin de gemiddelde leeftijd van onze vrijwilligers afneemt.

Vrijwilligers van niet-Nederlandse afkomst
We zien dat steeds meer vrijwilligers van niet-Nederlandse afkomst is. Vaak zijn dit vluchtelingen. We zijn erg blij met deze vrijwilligers! Voorwaarde is wel dat zij de Nederlandse taal aan het leren zijn. Vaak beginnen deze vrijwilligers achter de balie of in de keuken, om goed te kunnen oefenen met hun Nederlands.

Scholieren
Regelmatig ontvangen we voor een korte periode van een aantal dagen tot een aantal weken scholieren en studenten voor een maatschappelijke stage. Met verschillende middelbare scholen in de omgeving hebben we hierover goede contacten. Onze vrijwilligers vangen deze scholieren op en laten ze voorzichtig kennismaken met onze gasten en hun leefwereld.

Vrijwilligersbijeenkomsten
In 2024 organiseerden we twee vrijwilligersbijeenkomsten in het Aanloopcentrum. Tijdens de eerste bijeenkomst was de wijkagent te gast, aan wie de vrijwilligers vragen konden stellen. Op de tweede bijeenkomst heeft Uco Koopmans, onze coördinator Ongedocumenteerden, onder andere verteld over de situatie van ongedocumenteerden – ‘illegalen’ – in de EU.

Activiteiten voor de gasten in het Aanloopcentrum

Verzorging en gezondheid

Elke maand mondzorg via Dokters van de Wereld
Gasten die zelf geen mondzorg kunnen betalen, kunnen sinds eind 2023 één keer per maand in Haarlem-Noord terecht. Daar staat een vrijwilligersteam van twee tandartsen en een mondhygiënist klaar om te helpen. Mensen kunnen een afspraak maken voor achterstallig onderhoud zoals gaatjes en/of veel tandsteen, pijn, ontsteking of een niet functioneel gebit. Verder is er in het Compassie Netwerk ook een tandprothetische praktijk bijgekomen die kunstgebitten vervaardigt. Een tandartsenpraktijk heeft zich spontaan aangesloten voor de behandeling van acute (pijn)klachten. Alle behandelingen worden kosteloos gedaan. De aanmeldingen voor deze gratis mondzorg lopen via de coördinatoren van het Aanloopcentrum. De agenda’s stromen elke maand vol met zo’n 15 tot 20 patiënten.

Kappers in het Aanloopcentrum
Niets maakt onze gasten zo blij als het bezoek van een kapper. Samen met de Haarlemse stichting ShareLocal zorgden we voor twee kappers die in november en december een dag kwamen knippen. De kappers, Omar en Abdulselam, waren in hun land van herkomst barbier en wonen nu op een COA-locatie in Haarlem. Ze mogen nog geen betaald werk doen, maar vinden het belangrijk om een positieve bijdrage te leveren en onderdeel te zijn van de maatschappij. Ze boden hun knipkunsten gratis aan bij onze gasten die zelf de kapper niet kunnen betalen.

Kledingbank
Het hele jaar door ontvingen we een groot aantal kledingdonaties. Dit waren ongevraagde donaties, waar we erg dankbaar voor zijn. Vooral slaapzakken, ondergoed, sokken en jassen kwamen goed van pas. Daarnaast organiseerden we samen met Kledingbank Shelter Haarlem een mini-kledingbank in het Aanloopcentrum.

Beauty-dag
Elke jaar in de lente organiseren we een Beauty-dag voor de gasten van het Aanloopcentrum en de cursisten van het Nieuwe Wereldhuis. Dit doen we samen met en gesponsord door een commercieel en meestal lokaal bedrijf. Ook dit jaar was dat het farmaceutische bedrijf MSD Haarlem. De organisatie Bedrijf in Samenleving heeft hierbij bemiddeld.

Vijftien medewerkers van MSD hebben de hele dag klaargestaan voor onze gasten. De aanloop was groot. Er was een kapper, een manicure, een masseur en een fotograaf. En er was lekker eten, opgediend op etagères die een week eerder waren gemaakt op de Crea-middag van het Aanloopcentrum. Het was op veel manieren een mooie middag.

Samen eten en ontmoeten
De seizoenslunches
Vier keer per jaar delen gasten en vrijwilligers een gezellige lunchmaaltijd. Deze wordt mogelijk gemaakt door de American Woman’s Club Haarlem/Heemstede (AWC), Stichting Burgerhart Amsterdam, Stichting Regenboog en het platform Kunst van het samenleven. De lunches werden druk bezocht: elke stoel in het Aanloopcentrum was bezet.

Naast de seizoenslunches brachten de dames van de AWC elke maandag versgebakken lekkers naar het Aanloopcentrum. Op woensdag 27 november organiseerden we samen met de dames een ‘traditionele’ Thanksgiving lunch voor onze gasten en vrijwilligers. Stichting Burgerhart Amsterdam kwam elke woensdagmiddag verse soep brengen en uitdelen. We zijn deze organisaties erg dankbaar voor hun inzet en vrijgevigheid!

Duitse Middag door de (ASF) vrijwilligers schooljaar 2023-2024
Het is intussen een echte traditie: een ‘Duitse Middag’, georganiseerd door de jaarlijkse vrijwilligers uit Duitsland. Ella en Lilli hielden deze traditie in stand in 2024. Ze vertelden in bijna vlekkeloos Nederlands  over de plek waar zij opgroeiden in Duitsland en over hun hobby’s. De Duitse Middag werd afgesloten met een heerlijke, zelfgemaakte Duitse aardappelsoep en Duitse popmuziek.

Kerst en Oud en Nieuw
Op eerste kerstdag organiseerden we de jaarlijkse kerstviering en kerstdiner. Het Aanloopcentrum was tot de laatste stoel toe gevuld met gasten. Op tweede kerstdag was het Aanloopcentrum open en was er veel lekkers bij de koffie en thee. Op Oudejaarsdag gingen alle ingekochte oliebollen en appelflappen tot de laatste kruimel op en draaiden we ‘plaatjes’ om het jaar met elkaar uit te luiden.

Gevelbankjes
In april hebben we in samenwerking met de gemeente Haarlem drie houten gevelbankjes voor de ramen van het Aanloopcentrum geplaatst. Zo kunnen onze gasten tijdens de openingstijden van het Aanloopcentrum comfortabel zitten op de Nieuwe Groenmarkt. Dankzij de bankjes ervaren buurtbewoners minder overlast van onze gasten. De bankjes zijn beschikbaar tijdens de openingstijden van het Aanloopcentrum. Na sluitingstijd klappen we de bankjes op en sluiten ze af met een slot.

Aanloopcentrum in cijfers

Jaartal20242023
Aantal bezoeken17.70714.902
Aantal dagdelen per week open1010
Aantal dagen per week geopend77
Aantal vrijwilligers5849

“Juist op de plekken waar we vaak zelf niet terecht hopen te komen, raakt de hemel aan de aarde”

Tom de Haan, stadsdominee Haarlem

4. Eetvoorziening

Ontmoeten en Inspireren
Eetvoorziening

Drie keer per week een warme maaltijd
Een warme maaltijd is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Door bijvoorbeeld dakloosheid, verslaving, te weinig geld of psychische problematiek lukt het sommige mensen niet om zelf voor eten te zorgen. Voor hen biedt Stem in de Stad drie keer per week een gratis maaltijd. Dat kan tijdelijk zijn, of voor langere tijd. De warme maaltijd is gezond, gevarieerd, voedzaam, aangepast aan het seizoen en voldoende groot.

De maaltijden
De maaltijden kopen wij in bij een cateraar. De warme maaltijden worden in grote bakken gebracht en worden door vrijwilligers geportioneerd, opgeschept en uitgedeeld aan de gasten die aan de balie met hun dienblad langskomen. De maaltijden worden aan tafel in het Aanloopcentrum, gegeten.

Mede dankzij vrijwel dagelijkse brooddonaties van een lokale bakkerij delen we ook steeds vaker broodpakketten uit. Deze pakketten delen we uit aan gasten van het Aanloopcentrum en de Eetvoorziening. Zij kunnen dat extra aanbod goed gebruiken. De bakkerij geeft ons ook de lekkernijen die op het eind van een dag overblijven zodat we gasten het Aanloopcentrum iets extra’s kunnen geven bij de koffie of thee.

Ontwikkelingen in 2024
In de zomer zagen we een toename van gasten die via de reservelijst van de Maatschappelijke Opvang (toen nog uitgevoerd door HVO-Querido, per eind 2024 door het Leger des Heils), bij onze Eetvoorziening terecht kwamen. Dit werd veroorzaakt door een aanpassing in het beleid van de nachtopvang waardoor het aantal mensen op de reservelijst toenam. De mensen die op de reservelijst staan hebben geen garantie op een slaapplaats bij de nachtopvang en krijgen daar geen avondmaaltijd. Zij kunnen wel bij ons komen eten.

Het aantal uitgegeven broodpakketten is in 2024 aanzienlijk toegenomen. Dit is geen probleem, als de voorraad op peil is. Dat is helaas niet altijd zo. Onze gasten en vrijwilligers raken er steeds meer aan gewend dat het manna niet altijd uit de hemel komt vallen. Soms is er even geen brood voorradig.

Maaltijden met een gouden randje

Teamuitje Rabobank bij de Eetvoorziening
Op 10 april werden de gasten van de Eetvoorziening getrakteerd op een wel heel bijzonder diner. Een teamleider van de Rabobank had voor een werkjubileum een financiële bonus gekregen om dit met zijn team te kunnen vieren.

In plaats van dit te doen bij een duur restaurant, koos de teamleider ervoor om zijn geld ten goede te laten komen van de gasten van de Eetvoorziening.

Iftarmaaltijd
In maart kregen we een bijzondere vraag: zullen we samen een Iftarmaaltijd organiseren? Deze vraag kwam van onze vrienden van stichting Burgerhart Amsterdam, Stichting Regenboog en platform Kunst van het Samenleven.

De Iftarmaaltijd is een feestelijke maaltijd in de vastenmaand Ramadan, om het vasten te verbreken. Samen met de vrijwilligers van de andere organisaties hebben we een uitgebreide maaltijd verzorgd. Vrijwel alle tafels waren bezet, een feestelijk gezicht! Tijdens het eten kregen de gasten inzicht in de betekenis van de Ramadan en de saamhorigheid die daarbij zo belangrijk is.

In bijgevoegde video deelt Basri Dogan zijn blijdschap over de eerste Iftarmaaltijd bij Stem in de Stad. “Door onze deuren en harten te openen, kunnen we samen een rijkere, meer inclusieve gemeenschap vormen.”

Basri Dogan is projectcoördinator bij Burgerhart Amsterdam en provinciaal vertegenwoordiger van Kunst van Het Samenleven in Noord-Holland.

Eetvoorziening in cijfers

Jaartal20242023
Gemiddeld aantal bezoekers per avond3433
Aantal maaltijden5.2314.846
Aantal betrokken vrijwilligers1717

“Ik word overal buitengesloten, maar bij Stem in de Stad kan ik elke dag een lunchpakket krijgen en drie keer per week een warme maaltijd. Hier heb ik dat tenminste.”

Gast Aanloopcentrum en Eetvoorziening

5. Straatpastoraat

Ontmoeten en Inspireren
Straatpastoraat

Straatpastoraat is geestelijke verzorging voor mensen ‘van de straat’. Mensen die dakloos of thuisloos en vaak kwetsbaar zijn. Met het straatpastoraat bieden we hen steun op het gebied van levensvragen en zingevingsvraagstukken. Hoe kunnen we helpen en ondersteunen bij het hervinden of herstellen van hun waardigheid?

Contact van mens tot mens
Straatpastoraat gaat over vertrouwen, troost bieden en een luisterend oor hebben. Dit doen we op de plekken waar de mensen zich bevinden: bij Stem in de Stad, in de verschillende opvang- en woonvoorzieningen, op locaties voor dagbesteding en natuurlijk op straat. We proberen vanuit liefde mee te bewegen in hun situatie, en met hun vragen en problemen.

In het Straatpastoraat proberen we mensen overeind te houden op momenten dat zij dreigen om te vallen. Bijvoorbeeld met suïcidepreventie, ondersteuning bij detox- en afkickprogramma’s, of door mee te gaan naar de hulpverlening of rechtbank. We onderhouden contact met andere organisaties en werken samen als dit helpend is. Op verzoek van de gemeente Haarlem of nabestaanden verzorgen we ook uitvaarten.

Maar het belangrijkste bij het straatpastoraat is het contact van mens tot mens. Want dat hebben we allemaal nodig.

Afscheid straatpastor
Per september 2024 nam Elly Mulder afscheid als straatpastor bij Stem in de Stad. Ze was sinds begin 2020 een bekend en zichtbaar gezicht voor veel mensen in Haarlem. Als straatpastor heeft Elly veel voor hen betekend.

Een opvolger voor Elly is per het einde van het verslagjaar helaas nog niet gevonden. Maar het straatpastoraat ligt niet stil. Coördinatoren van het Aanloopcentrum hebben extra uren beschikbaar gekregen om aandacht te kunnen geven aan de mensen van de straat die zij in het Aanloopcentrum en/of bij de Eetvoorziening zien. Vrijwilligers voeren gesprekken en bezoeken mensen met pastorale nood, thuis of in de gevangenis. Ook onze pastoraal manager Joost van den Bogert en zakelijk manager Petra de Vries zetten zich in om het programma Straatpastoraat te blijven continueren en gaan bijvoorbeeld op bezoek in de penitentiaire inrichtingen. Ook de uitvaarten worden nog steeds door ons georganiseerd.

Hoewel het straatpastoraat op deze manier wel doorgaat, laat deze periode ook zien hoe belangrijk het straatpastoraat is. De hoeveelheid pastorale vragen is groot, net als de behoefte aan pastorale gesprekken. Een straatpastor is geen luxe, maar pure noodzaak.

Allerzielen
Op donderdag 31 oktober vierden we Allerzielen in het Aanloopcentrum. Dit deden we in samenwerking met de Doopsgezinde Gemeente Haarlem, de Protestantse Diaconie Haarlem en de Evangelisch-Lutherse Diaconie Haarlem-Amsterdam.

In aanwezigheid van medewerkers, vrijwilligers, gasten en in sommige gevallen ook familieleden, herdachten we bij Stem in de Stad overledenen die bij ons te gast waren geweest. Het was een ontroerende bijeenkomst met een toespraakje en muziek voor iedere individuele gast die ons was ontvallen. Foto’s van hen werden bij de Herdenkingszuil geplaatst en we staken lichtjes voor hen aan. Daarna aten we gezamenlijk soep, gemaakt door twee vrijwilligers.

Met een kleine groep gasten en vrijwilligers liepen we vervolgens met een lichtje naar het ‘Daklozenlaantje’ van de begraafplaats aan de Kleverlaan. In dit laantje worden de gasten van Stem in de Stad begraven voor wie geen uitvaart betaald kan worden. Toen wij aankwamen stonden er al mensen klaar van de Lutherse kerk en de Doopgezinde kerk met koffie, thee en koek. Er trad een zanger op en de plek was versierd met heel veel lichtjes. Zo konden we in een intieme sfeer stilstaan bij de overledenen en hen herdenken.

Straatpastor Elly vertelt

“Voor dakloze arbeidsmigranten uit Polen en andere Oost-Europese landen kan ik in pastoraal opzicht niet altijd veel betekenen. Maar het helpt hen wel dat er een ‘pastorka’ bij Stem rondloopt (die te pas en te onpas “ja kocham Polska” uitroept wat zoveel betekent dat ik van Polen houd en waarmee ik bedoel dat Polen dus ook welkom zijn bij Stem).

Veel Polen zijn ‘ingebakken’ katholiek en de gedachte dat wij voor hen bidden en (soms samen) een kaarsje aansteken, doet veel.

Concrete hulp gaat vooral over doorverwijzen naar de juiste hulpverleners of helpen met online aanvragen. Zo heb ik enige tijd geleden voor twee Poolse mannen een vispas geregeld, zodat zij vissen mogen vangen (die zij overigens gewoon opeten wat dan eigenlijk weer niet mag) en waardoor zij bij het water een vistentje mogen opzetten (waar je natuurlijk ’s nachts ook prima in kunt slapen).

En: onlangs heb ik met mijn stagiaire Hanna in het kader van haar leerproces een Poolse dakloze man (met vermoeden van LVB- problematiek) begeleid bij het aanvragen van een nieuw paspoort bij de Poolse ambassade in Den Haag.

Niet alleen werden de kosten voor het paspoort door Stem gedragen, het was ook een zeer nuttige onderneming die hogelijk gewaardeerd werd door de functionaris bij de ambassade.”

 

Straatpastoraat in cijfers

Jaartal20242023
In gesprek/in beeld7080
Doorlopend contact2540
Uitvaart verzorgen47
Aantal betrokken vrijwilligers1214

6. Spiritualiteit

Ontmoeten en Inspireren
Spiritualiteit

Tijd en ruimte voor bezinning en inspiratie
‘Oecumenisch’, ‘diaconaal’, ‘spiritualiteit’, dat zijn drie woorden die gaan over de identiteit van onze organisatie. Wij staan niet voor één uitgesproken christelijke visie, maar voor oecumenisch denken; wij zoeken het goede samen met alle mensen van goede wil.

Wij creëren met veel aandacht dagelijks ruimte voor ontmoetingen, waarin gasten, vrijwilligers en medewerkers zich gezien en gehoord voelen. Wij zien ons werk als ingebed in de oecumenische traditie en zijn een plek om spiritualiteit te beoefenen.

Bij Stem in de Stad zijn wij allemaal  mensen met een verlangen naar een toekomst vol gerechtigheid. Een verlangen dat we graag handen en voeten geven in het hier en nu. We laten ons inspireren door de brede christelijke traditie en we staan open voor iedereen die mee wilt doen in de beweging van naastenliefde en gerechtigheid. Om dit aandacht te blijven geven, maken we op gezette tijden ruimte voor bezinning en inspiratie.

Stilte, inspiratie en ontmoeting
Op adem komen in de Katrijnkapel
Stilte is een noodzaak om tot jezelf te komen en geeft inspiratie voor de dingen die nog gaan komen. De Katrijnkapel aan de binnenplaats van Stem in de Stad is een ideale locatie om de stilte te vinden en te koesteren. In deze bijzondere verborgen parel midden in de stad kunnen Haarlemmers tot zichzelf komen, tijdens de openingstijden van het Aanloopcentrum.

Adempauze en Vredesgebed
In de pastorie van de Groenmarktkerk vieren we op maandag om 12.30 uur ‘Adempauze’, een moment voor meditatie, muziek en inspiratie. Elke eerste maandag van de maand is er geen Adempauze. Dan bidden we samen met onze vrienden van de Antonius Gemeenschap het Vredesgebed. Dat is om 12.30 uur in de Oud-Katholieke Kerk aan de Kinderhuissingel.

Kapelvieringen
Elke maand organiseert een team vrijwilligers een viering in onze Katrijnkapel. Deze laagdrempelige vieringen worden bezocht door gasten, vrijwilligers en medewerkers en soms ook door geïnteresseerden. Als slotlied zingen we altijd het bekende ‘Zing, Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk en Bewonder’ van Ramses Shaffy.

Deze vieringen leveren steeds mooie gesprekken op. We delen vreugde en verdriet met elkaar, maar ook verdieping en inspiratie.

Jurjen Beumerlezing

‘Nieuwsgierigheid – antigif in een gepolariseerde samenleving’

De Jurjen Beumerlezing is een initiatief van Stem in de Stad en de Antonius Gemeenschap. De lezing is bedoeld om verder te gaan met het gedachtegoed van Jurjen Beumer, de in 2013 overleden pastor-directeur én oprichter van Stem. De lezing mag stof doen opwaaien, stof tot nadenken geven maar heeft vooral als doel om te verbinden. Tijdens de lezing met elkaar en hopelijk ook daarna als ieder weer zijn of haar eigen weg gaat.

Vrijdag 4 oktober 2024 vond de Jurjen Beumerlezing plaats in de prachtige Waalse Kerk. Spreker Mostafa Hilali liet zichzelf zien als mens én als luitenant-kolonel. In woorden en beeldspraak nam hij ons mee in zijn verhaal en de weg die hij is ingeslagen. Hij riep ons op om altijd nieuwsgierig naar elkaar te blijven en voor alles de mens te blijven zien. Zijn verhaal werd aangevuld door de prachtig, intense voorstelling ‘Veilige Haven’ van Theater Company TiNaNiNaNi.

Nieuwsgierig naar deze mooie avond? Lees hier het verslag.

“Om een gepolariseerde samenleving tegen te gaan, is nieuwsgierigheid naar de ander de sleutel. Niet, ik weet wie jij bent, maar: ik vraag wie jij bent.”

Mostafa Hilali, spreker Jurjen Beumerlezing 2024

7. Ongedocumenteerden

Ondersteunen en Activeren
Ongedocumenteerden

Stem in de Stad staat al sinds de oprichting in 1995 vluchtelingen met en zonder papieren bij. In het programma Ongedocumenteerden bekommeren onze vrijwilligers zich om ongedocumenteerde personen, migranten en asielzoekers zonder (perspectief op) een status. Op verschillende manieren worden zij ondersteund bij het vinden van een weg naar een menswaardig bestaan. Deze groep mensen kan niet of nauwelijks bij andere instanties terecht met hun vragen en problemen. Stem in de Stad is in Haarlem en omstreken de enige organisatie die structureel hulp biedt aan ongedocumenteerde personen.

Ongedocumenteerden zijn mensen die zonder verblijfsrecht in Nederland wonen. We zien vooral mensen die om een of andere reden uit de asielprocedure zijn gevallen. Zij kunnen of willen niet naar hun eigen land terugkeren ondanks een afwijzing van hun verzoek. Anderen moeten hun asielverzoek in een ander land indienen en worden naar dat land teruggestuurd. Maar dat kan ook een land zijn met een gebrekkige rechtsbescherming en zonder (menswaardige) opvang.

Het politieke klimaat in Nederland voor ongedocumenteerde mensen verslechterde in 2024. Volgens de politiek moeten Ongedocumenteerden vooral het land uit en niet worden opgevangen. Zelfs niet in de minimale Bad, Bed en Brood-voorzieningen.

Dit staat haaks op de overtuigingen waar we bij Stem in de Stad voor staan. Bij ons staat de menselijke waardigheid van ieder mens voorop. Eén van de werken van barmhartigheid is “de vluchteling herbergen”. Alle mensen, ook zij die hier zonder verblijfspapieren zijn, zijn immers door God gewild, geliefd en gekend. Er zijn geen uitzonderingen. Daarom liet Stem in de Stad ook in 2024 een tegenstem horen, met opvang, hulp én door ons te laten horen in de lokale politiek.

Opvang
In 2024 hebben we in het Programma Ongedocumenteerden gekozen voor uitbreiding van tijdelijke opvangplekken. Stem in de Stad heeft al jarenlang een verblijfhuis voor mannen. De vier kamers worden steeds bewoond door tijdelijke bewoners. Vanaf oktober hebben we een tweede verblijfhuis geopend dat twee kamers beschikbaar heeft voor vrouwen.

Hulp
Naast opvanglocaties biedt Stem in de Stad ook concrete hulp aan ongedocumenteerde personen. Dit doen we door begeleiding, spreekuren en voorlichting.

Begeleiding
Alle tijdelijke bewoners van de opvanglocaties worden door ervaren vrijwilligers op sociaal, maatschappelijk en juridisch vlak begeleid. Ze krijgen hulp bij het vormgeven van het dagelijks leven en bij de drie mogelijke perspectieven:

  • terugkeer naar het eigen land
  • hulp bij migratie naar een ander land (waar meestal familie woont)
  • het starten van een nieuwe verblijfsprocedure (vanwege nieuwe feiten of bijvoorbeeld om humanitaire of medische redenen)

Spreekuren
Wekelijks hebben we een spreekuur voor ongedocumenteerde personen. Tijdens dit spreekuur bieden we juridische en maatschappelijke begeleiding. Wanneer nodig geven we ook informatie over onderdak, financiële en medische ondersteuning.

Naast dit eigen spreekuur doen we sinds juli 2024 ook mee aan het spreekuur van Schalkwijk-Divers, een samenwerkingsverband van de verschillende migrantenorganisaties in Schalkwijk. In deze wijk wonen gemiddeld veel documentloze mensen, vaak bij familie of landgenoten, in. Het spreekuur is laagdrempelig. Veel bezoekers komen met vragen over hun rechtspositie in Nederland. Of vragen waar ze op andere plekken in de stad niet goed antwoord op kunnen krijgen. Denk aan vragen over gezinshereniging, nieuwe asielaanvragen, Dublin-claims of verblijf om dringende humanitaire of medische redenen.

Politieke aandacht
De gemeente Haarlem verwijst ongedocumenteerde mensen naar Stem in de Stad of naar de Landelijke Vreemdelingenvoorziening in Amsterdam (LVV). De LVV is tot 1 januari 2025 door het Rijk gefinancierd met 360 plaatsen in Amsterdam. De gemeente Amsterdam heeft besloten de financiering voorzover nodig over te nemen. De LVV is al langere tijd overvol waardoor er een wachttijd van ongeveer een jaar bestaat. De gemeente Haarlem weet dit maar blijft mensen tegen beter weten in verwijzen. Dit betekent dat door de gemeente verwezen mensen lange tijd dakloos op straat blijven.

Daarbij komt dat het gemeentebestuur van Haarlem heeft besloten ongedocumenteerde personen geen toegang meer te geven tot haar maatschappelijke (nacht)opvang. Stem in de Stad vindt dit onverantwoordelijk.

Opnieuw pleiten we er voor dat geen mens op straat hoeft te slapen in Haarlem. We hebben de gemeente hierop aangesproken. We drongen erop aan om, desnoods tijdelijk, een leegstaand pand van de gemeente ter beschikking te stellen voor opvang van ongedocumenteerde personen. Dit heeft helaas nog geen resultaat gehad. We blijven het gemeentebestuur hier ook in 2025 op aanspreken.

Voorlichting

Ongedocumenteerde mensen hebben nauwelijks rechten. Daar komt bij dat de rechtspositie van mensen van buiten de EU in Nederland op de tocht staat. De regering wil ‘het strengste asiel- en migratiebeleid ooit’ doorvoeren. Hierdoor ontstaat bij asielzoekers, migranten en Ongedocumenteerden veel onzekerheid en onrust.

  • Kan mijn tijdelijke asielvergunning worden ingetrokken?

  • Kan ik nu naar Syrië worden teruggestuurd?

  • Kunnen mijn achtergebleven vrouw en kinderen nog wel overkomen?

  • Gaat de politie nu actief naar mij, illegaal in Nederland, zoeken?

Om de onrust wat weg te nemen, organiseerden we samen met Schalkwijk-Divers twee voorlichtingsavonden in 2024. De eerste was op 13 september, toen het regeringsprogramma werd gepubliceerd. De tweede was op 20 december, de dag dat drie wetsontwerpen met beperkingen van de rechten van asielzoekers werden verzonden. Beide voorlichtingsavonden werden erg goed bezocht.

Training
In de zomermaanden van 2024 verzorgde Stem in de Stad de mini-cursus ‘Vreemdelingen-recht in Vogelvlucht’ voor 8 sociale wijkteams van Buurts. Deze teams organiseren spreekuren in de Haarlemse wijken. Wij hebben zo meer houvast kunnen geven op het gebied van vreemdelingenrecht.


Coördinator Uco Koopmans geeft voorlichting over consequenties nieuwe regeringsplannen i.s.m. Schalwijk – Divers.

Gastvrij Haarlem

In de Adventsperiode zijn wij de actie ‘Gastvrij Haarlem voor Ongedocumenteerden’ gestart met het motto ‘Van de straat wordt niemand beter’. We richtten ons op (ruim wonende) particulieren in Haarlem, Heemstede en Aerdenhout. Aan hen stelden we de vraag: heb je voor maximaal drie maanden een kamer beschikbaar om een ongedocumenteerde vrouw of man op te vangen? Uiteraard onder begeleiding van ervaren vrijwilligers die hen sociaal en maatschappelijk begeleiden.

Eind 2024 is het ons al gelukt om 3 particuliere opvangplekken te realiseren. Naast de 6 plekken in eigen huis kunnen we nu aan 9 mensen tijdelijke opvang bieden.

Gastvrij Onderdak Haarlem

In de Adventsperiode zijn wij de actie ‘Gastvrij Onderdak voor Ongedocumenteerden’ gestart met het motto ‘Van de straat wordt niemand beter’. We richtten ons op (ruim wonende) particulieren in Haarlem, Heemstede en Aerdenhout. Aan hen stelden we de vraag: heb je voor maximaal drie maanden een kamer beschikbaar om een ongedocumenteerde vrouw of man op te vangen? Uiteraard onder begeleiding van ervaren vrijwilligers die hen sociaal en maatschappelijk begeleiden.

Eind 2024 is het ons al gelukt om 3 particuliere opvangplekken te realiseren. Naast de 6 plekken in eigen huis kunnen we nu aan 9 mensen tijdelijke opvang bieden.

Voorlichting

Ongedocumenteerde mensen hebben nauwelijks rechten. Daar komt bij dat de rechtspositie van mensen van buiten de EU in Nederland op de tocht staat. De regering wil ‘het strengste asiel- en migratiebeleid ooit’ doorvoeren. Hierdoor ontstaat bij asielzoekers, migranten en Ongedocumenteerden veel onzekerheid en onrust.

  • Kan mijn tijdelijke asielvergunning worden ingetrokken?

  • Kan ik nu naar Syrië worden teruggestuurd?

  • Kunnen mijn achtergebleven vrouw en kinderen nog wel overkomen?

  • Gaat de politie nu actief naar mij, illegaal in Nederland, zoeken?

Om de onrust wat weg te nemen, organiseerden we samen met Schalkwijk-Divers twee voorlichtingsavonden in 2024. De eerste was op 13 september, toen het regeringsprogramma werd gepubliceerd. De tweede was op 20 december, de dag dat drie wetsontwerpen met beperkingen van de rechten van asielzoekers werden verzonden. Beide voorlichtingsavonden werden erg goed bezocht.

Training
In de zomermaanden van 2024 verzorgde Stem in de Stad de mini-cursus ‘Vreemdelingen-recht in Vogelvlucht’ voor 8 sociale wijkteams van Buurts. Deze teams organiseren spreekuren in de Haarlemse wijken. Wij hebben zo meer houvast kunnen geven op het gebied van vreemdelingenrecht.


Coördinator Uco Koopmans geeft voorlichting over consequenties nieuwe regeringsplannen i.s.m. Schalwijk – Divers.

Ongedocumenteerden

Jaartal20242023
Aantal gesprekken spreekuren98144
Aantal persoonlijke trajecten1924
Aantal bewoners in verblijfhuizen Stem in de Stad1110
Aantal betrokken vrijwilligers1812

“Ik voel mij in het Verblijfhuis echt thuis en ben erg blij met vrijwilliger Gerard.”

Ongedocumenteerde gast van ons verblijfhuis

8. Nieuwe Wereldhuis

Ondersteunen en Activeren
Nieuwe Wereldhuis 

Een warm welkom met taalles, zelfredzaamheid en veerkracht

Het Nieuwe Wereldhuis is een taalschool en laagdrempelige ontmoetingsplek voor mensen mét of zonder ID-papieren, uitgeprocedeerde asielzoekers, (arbeids-)migranten en statushouders. Zij krijgen Nederlandse les, maar ook hulp bij het opbouwen van een netwerk en het vinden van (vrijwilligers)werk. Zo versterken we hun zelfredzaamheid en veerkracht. Dit doen we met persoonlijke aandacht en een luisterend oor. Het Nieuwe Wereldhuis is voor veel cursisten naast een huis voor taalles en integratie ook hun tweede huiskamer, waar het leven gedeeld en gevierd wordt in alle gesprekken en activiteiten.

Taallessen
In 2024 vonden de taallessen wekelijks plaats van maandag tot en met vrijdag. Een stabiele en gemotiveerde groep (bevoegde) leerkrachten geeft les op niveau A1, A2, B1 en B2. De groep cursisten is groot en heel divers. Het is fijn om te zien hoe de leerkrachten een band opbouwen met onze cursisten en hen gemotiveerd houden.

De lessen bij het Nieuwe Wereldhuis zijn geen officiële inburgeringslessen en we geven ook geen certificaten voor de lessen. Toch is het aanbieden van deze taalondersteuning van wezenlijk belang voor mensen die willen integreren. In Haarlem is er veel aanbod en toch blijft ons aanbod uniek. Wij bieden namelijk een plek voor mensen zonder ID-papieren en kwetsbare mensen die niet aan de eisen van andere aanbieders kunnen voldoen.

Groeiende vraag
Veel cliënten afkomstig van het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) vinden hun weg naar het Nieuwe Wereldhuis. Doordat er steeds meer asielzoekers worden opgevangen door de gemeente Haarlem neemt de vraag naar taallessen toe. Dat resulteert in 2024 ook in een flinke groei van het aantal cursisten. Deze groei zorgt wel voor enkele uitdagingen.

De beschikbare ruimtes voor de taallessen zijn niet altijd groot genoeg voor het aantal cursisten. We doen ons best om onze bestaande ruimtes efficiënter te gebruiken. We bekijken ook of we op andere plekken les kunnen gaan geven zonder extra kosten, bijvoorbeeld in de opvanglocaties zelf.

COA cliënten melden zich soms in grote groepen aan tijdens de intakes die op twee vaste momenten per week plaatsvinden. Toch neemt een deel van deze mensen ook vrij snel weer afscheid. Zij melden zich niet altijd af, door (plotselinge) verhuizing of overplaatsing of vanwege de taalbarrière. Dit legt een grotere druk op onze administratie. Wij hebben daarom ons administratieteam (ook allen vrijwilligers) uitgebreid. Om alles zo soepel mogelijk te laten verlopen is er een uitgebreid draaiboek gemaakt. Taken kunnen zo makkelijk overgenomen en opgepakt worden.

Politieke ontwikkelingen
Het doel van het Nieuwe Wereldhuis is niet alleen om mensen de taal te leren, maar ook te zorgen dat zij zich thuis gaan voelen in onze samenleving. Wij werken daarom graag mee aan het vergroten van eigenwaarde, door bijvoorbeeld de sociale kring van mensen uit te breiden. De huidige kabinetsbesluiten maken dat we nog meer ons best willen doen om nieuwkomers zich echt thuis te laten voelen. We zijn aan het nadenken hoe we dit het beste kunnen doen.

Activiteiten
Naast taallessen bieden we verschillende activiteiten voor de cursisten van het Nieuwe Wereldhuis. Deze activiteiten helpen om een sociaal netwerk op te bouwen in een nieuwe leefomgeving.

Een kleine greep uit de activiteiten van 2024:

  • Tai Kwando-les
  • Een bezoek aan het Verwey Museum en het Teylers Museum in Haarlem.
  • In juli hebben ASF-vrijwilligers Lilli en Ella een gezellige picknick georganiseerd in het Kenaupark voor de cursisten.
  • In december werd er door diverse leerkrachten weer ruim aandacht besteed aan Sinterklaas en Kerst. Op 23 december organiseerden wij in het Aanloopcentrum een Kerstbrunch voor de cursisten. Leerkrachten Matty, Marie-Christine en Lia hebben de organisatie op zich genomen en er een zeer gezellig samenzijn van gemaakt. Heerlijke hapjes werden geserveerd en onder leiding van Lia’s man op de piano werden Kerstliedjes gezongen door alle aanwezigen.

Afscheid ASF-vrijwilligers
Onze ASF-vrijwilligers Ella en Lilly zijn eind augustus 2024 weer teruggekeerd naar Duitsland. Ze zijn een jaar onderdeel geweest van het Nieuwe Wereldhuis. Klik hier voor het verslag van hun ervaring bij Stem in de Stad. In september verwelkomden we Emma en Raul.

TPR-lessen succesvol

Anita Brouwer, Coördinator Nieuwe Wereldhuis over een bijzondere taalles:

“Vanmiddag besluit ik langs te gaan bij de les van Lia. Zij is sinds een paar weken gestart met een tweede reeks TPR-lessen. TPR staat voor Total Physical Response. Bij deze methode leer je de taal door in beweging te komen. Deze actieve manier van lesgeven geeft bijzonder goede resultaten.

Negen buitenlandse mannen, die sinds kort op een COA-boot in Haarlem wonen, verwelkomen mij wanneer ik binnenkom. We zijn nog vreemden voor elkaar. Een uur later voel ik al verbinding; we hebben gelachen, we hebben elkaar begrepen met de beperkte woordenschat en met behulp van de foto’s op het digiboard. Ik zie hun enthousiasme, ik hoor de complimenten van docent Lia en bewonder hoe zij iedereen kent en bij naam noemt.

Twee keer in de week krijgen deze mannen les, en het resultaat is er nu al naar! Dat blijkt wel wanneer ze aan moeten geven of zinnen wel of niet kloppen. Dit doen de mannen door een rode of groene kaart omhoog te steken, maar natuurlijk moet men ook motiveren waarom de zin niet klopt. En dat kunnen ze!

Het gaat deze keer over de werkwoorden duwen en trekken. Door deze fysiek uit te beelden lukt het om de woorden steeds beter te begrijpen. De stoel wordt geduwd, de deur wordt opengetrokken. De woorden en de activiteit keer op keer herhalen is de basis van TPR.

Taal als basis voor contact en begrip

Een nieuw leven, een nieuw begin. Je hebt niets om je aan vast te houden, behalve het verblijf op een boot. Wat is zo’n taalles dan belangrijk! Een school waar men jouw naam kent, waar je complimenten ontvangt, waar je plezier hebt met elkaar. Het is het begin van een nieuw leven, waarvan je nog niet weet hoe het eruit zal gaan zien. Het Nieuwe Wereldhuis helpt ‘nieuwkomers’ hun weg te vinden in een vreemd land waar niet iedereen altijd blij is met je komst. Taal is de basis voor contact en begrip. Het vergroot je kansen om een bestaan op te bouwen in een situatie vol onzekerheid. Daar draag ik graag mijn steentje aan bij!”

Lintje voor vrijwilligerswerk 

Lintje voor leerkracht Ronald
Ronald van ’t Westende is leerkracht bij het Nieuwe Wereldhuis en kreeg in 2024 een onderscheiding voor zijn vele vrijwilligerstaken. Ronald van ’t Westende stond al aan de oorsprong van het Nieuwe Wereldhuis van Stem in de Stad. Hij is al meer dan 24 jaar vrijwilliger docent Nederlandse taal voor nieuwkomers die hun weg zoeken in Haarlem. Daarnaast is hij onder andere ook al langere tijd betrokken bij het Hospice in Haarlem. Dat is een bijzondere onderscheiding waard!

Ronald liet een volle Gravenzaal even meegenieten van zijn lesmethode: “De bezem, de bezem – wat doe je d’r mee, wat doe je d’r mee – je veegt ermee, je veegt ermee – de vloer, de vloer!” Zo werden alle aanwezigen even leerlingen in de klas van Ronald.

Nieuwe Wereldhuis in cijfers

Jaartal20242023
Aantal cursisten184149
Aantal nationaliteiten5550
Nieuwe inschrijvingen9987
Aantal vrijwilligers2423

“Achter ieder cijfer zit een mens”

Anita Brouwer, coördinator Nieuwe Wereldhuis

9. Postvoorziening

Postvoorziening bij Stem in de Stad
Voor mensen zonder briefadres

Iedere inwoner van Nederland moet een adres hebben. Zo kun je post ontvangen van officiële instanties en zaken regelen rondom wonen, werk, geld en bijvoorbeeld een ziektekostenverzekering. Maar wat als je geen vaste verblijfplaats hebt, en dus ook geen adres? Bij Stem in de Stad hebben we briefadressen voor deze inwoners. Met dit adres kunnen ze post ontvangen en belangrijke dingen regelen die hen weer op weg helpen.

Samen met gemeente, Wijkteam en COA
Stem in de Stad is voor veel mensen zonder vaste verblijfplaats een briefadres. Hierbij werken we samen met de gemeente Haarlem, het Sociaal Wijkteam van Buurts en het COA.  De gemeente bepaalt of iemand in aanmerking komt voor een briefadres.

Vrijwilligers
De post voor de briefadressen wordt gesorteerd, uitgegeven en geadministreerd door acht vrijwilligers. Dit doen zij op drie vaste momenten per week. Indien nodig leveren we ‘maatwerk’ en kan een iemand ook op andere momenten post komen halen. Zo proberen we deze mensen zo goed mogelijk te ondersteunen bij het regelen van hun administratie.

Wisselwerking
Door de briefadressen weten veel mensen de weg naar Stem in de Stad te vinden. Het maakt het makkelijker om ook voor andere zaken bij ons te komen. Voor een bezoek aan het inloopspreekuur van het maatschappelijk werk van het Sociaal Wijkteam bijvoorbeeld, of voor een goed gesprek met een kop koffie of thee in het Aanloopcentrum. We attenderen bezoekers op de activiteiten van het Nieuwe Wereldhuis. Zo zorgen we niet alleen voor briefadressen, maar helpen we mensen nog verder op weg.

Grote stijging
De afgelopen jaren is er sprake van een stijging van het aantal briefadressen bij Stem in de Stad. In 2024 varieerde het aantal mensen met een briefadres van 245 tot 435. Het werk van de vrijwilligers in de postkamer is door deze toename in de afgelopen jaren intensiever geworden: meer post te verwerken door het toegenomen aantal mensen met een briefadres, de taalbarrière die een rol speelt en lastige namenreeksen van de vele nieuwkomers. Dat vraagt grote oplettendheid, controles en uitzoekwerk.

Stem in de Stad is ook briefadres voor een deel van de mensen die worden opgevangen door het COA in Haarlem. In het laatste kwartaal van 2024 was het aantal inschrijvingen vanuit deze groep zeer groot. Dit had te maken met een groeiend aantal COA-cliënten met BSN-nummer dat in Haarlem wordt opgevangen.

Deze flinke stijging had invloed op ons werk. Niet alleen werd de druk op de vrijwilligers in de postkamer groter door eerder genoemde redenen en de lange rijen voor het uitgifteloket maar het werd ook lastiger om met aandacht mensen te ontmoeten in het Aanloopcentrum. Om deze reden zijn we in december met COA en de gemeente Haarlem in gesprek gegaan. We hebben afgesproken dat er minder briefadressen via COA worden aangevraagd bij Stem in de Stad.

Briefadressen in cijfers

Jaartal20242023
Gemiddeld aantal briefadressen297235
Maximum aantal435261
Minimum aantal245231
Betrokken vrijwilligers postvoorziening87

“Er zijn hier drie goede dingen: de koffie, een goed gesprek en de mensen van de postkamer zijn aardig.”

10. We laten onze Stem horen


We laten op meerdere manieren onze stem horen. Soms om onrecht aan te kaarten door een scherpe toon, soms om meer feestelijk te laten zien hoe onze wereld er ook zou kunnen uitzien – meestal is het een combinatie. Bovenstaande foto van Peter van Beek is een voorbeeld van de combinatie scherp én feestelijk. De drie koningen (of wijzen uit het oosten) brengen als geschenken Bed, Bad en Brood bij Jozef, Maria en hun kind. Allen worden gespeeld ongedocumenteerde personen – het kindje Jezus is de pop van een ongedocumenteerd meisje. Dit is het campagnebeeld van de campagne #plaatsgenoeg, waarin duizenden Nederlanders zich verzetten tegen de afschaffing van de bed-bad-broodregeling. Tijdens de kerstdagen hebben duizenden Nederlanders aan de regering kerstkaarten gestuurd met de wens om de bed-bad-broodregeling niet te beëindigen. 

Kijk voor alle nieuwsartikelen uit 2024 op onze nieuwspagina. Hieronder noemen we vier bijzondere momenten waarop wij onze stem lieten horen in 2024.

 

Walk of Life in Haarlem

Het landelijke project Walk of Life heeft ook een uitvalsbasis gevonden bij Stem in de Stad in Haarlem. In dit initiatief van de Amsterdamse straatpastor Zwanine Siedenburg worden verhalen van dak-en thuislozen en mensen zonder netwerk opgetekend en opgenomen in een veilige database. Mochten zij komen te overlijden zijn hun persoonlijke levensverhalen behouden en beschikbaar, bijvoorbeeld bij hun uitvaart.

De samenwerking tussen Walk of Life en Stem in de Stad is een logische, vanwege het bestaande netwerk en omdat de stichting in Haarlem uitvaarten verzorgt voor dakloze mensen.

Meer informatie is te vinden op de site, www.walkoflife.nu

 

Vluchtelingen zonder pardon op straat 

‘Statushouder met vijf kinderen weigert woning’, kopt de Telegraaf op 27 januari 2024. Ook het Haarlems Dagblad plaatste verschillende artikelen over de zaak. Dit nieuws stond in levenden lijve bij Stem in de Stad in Haarlem op de stoep. Met haar twee baby’s en drie oudere kinderen leefde deze vrouw al ruim een week op straat. Stel je voor: een gezin van zes mensen, hartje winter, op straat in Nederland, één van de rijkste landen ter wereld. Het verhaal van dit gezin laat zien hoe onze samenleving kwetsbaren in de kou laat staan.

We hebben het gezin opgevangen, gezorgd voor veilig onderdak en genoeg te eten. Na veel inspanningen heeft een rechtzaak tot een voorlopige oplossing voor dit geleid. Ze hebben uiteindelijk onderdak gevonden.

Lees hier het hele artikel.

#HetBegintMetEenDak

Op donderdag 10 oktober 2024, Wereld Dakloze Mensen Dag, zetten meer dan 65 organisaties in Nederland buiten op straat ‘Huiskamers zonder dak’ neer om aandacht voor de nood te vragen. Het motto van deze dag is: Het begint met een dak. Ook wij richtten een huiskamer in, bij ons op de Nieuwe Groenmarkt.

Lees hier het nieuwsbericht.

Gezocht: gastvrij onderdak 

In de Adventsperiode zijn wij de actie ‘Gastvrij Haarlem voor Ongedocumenteerden’ gestart met het motto ‘Van de straat wordt niemand beter’. We richtten ons op (ruim wonende) particulieren in Haarlem, Heemstede en Aerdenhout. Aan hen stelden we de vraag: heb je voor maximaal drie maanden een kamer beschikbaar om een ongedocumenteerde vrouw of man op te vangen? Uiteraard onder begeleiding van ervaren vrijwilligers die hen sociaal en maatschappelijk begeleiden.

Eind 2024 is het ons al gelukt om 3 particuliere opvangplekken te realiseren. Naast de 6 plekken in eigen huis kunnen we nu aan 9 mensen tijdelijke opvang bieden.

Lees hier meer.

11. Het team en onze partners

Vrijwilligers, beroepskrachten en bestuur

Stem in de Stad is een bruisende ontmoetingsplek. Wij bieden veiligheid en rust en hebben aandacht voor de problemen en verhalen van Haarlemmers. Dat kunnen we alleen doen dankzij de inzet van vrijwilligers, betaalde medewerkers en organisaties waarmee wij ons verbonden voelen.

Vrijwilligers
De vrijwilligers vormen als gemeenschap het fundament van Stem in de Stad. Zij zijn voor ons stuk voor stuk bijzondere medewerkers, ieder op diens eigen plek. Bij Stem in de Stad vinden zij een gemeenschap om zich bij aan te sluiten en een oefenplek om voor een medemens in nood te zorgen.

Vrijwilligersbeleid
We hebben alle afspraken en procedures rond het vrijwilligerswerk opnieuw tegen het licht gehouden. Eind oktober hebben we hierover met alle daarin geïnteresseerde vrijwilligers gesproken. Alle afspraken en benodigde informatie hebben we weer vastgesteld in het uitgebreide informatiehandboek voor onze vrijwilligers. Ook de lange termijn is in beeld: managementteam en bestuur zetten zullen het komende jaar ons strategische vrijwilligersbeleid verder vormgeven.

De afgelopen jaren bestond er een Vrijwilligerspanel: een groep vrijwilligers die advies en inspraak konden geven over het vrijwilligersbeleid van Stem in de Stad. In samenspraak met de leden ervan hebben we het Vrijwilligerspanel opgeheven. Vanaf nu organiseren we twee keer per jaar een bijeenkomst voor alle vrijwilligers. In het voorjaar kijken we samen terug op het afgelopen jaar en vooruit naar de komende periode. In het najaar bespreken we het vrijwilligersbeleid.

Scholing en training
Wij bieden onze vrijwilligers een verdiepings- en scholingsaanbod aan. Dit aanbod wisselt elk jaar en is gericht op kennis en vaardigheden ten aanzien van de taak bij Stem in de Stad én op persoonlijke groei en ontwikkeling.

Elk jaar bieden wij nieuwe vrijwilligers, die werken met groepen gasten, een training de-escalatie technieken aan. Deze training leert je goed omgaan met conflicten. Op aanvraag van coördinatoren en/of vrijwilligers worden ook andersoortige scholingsbijeenkomsten georganiseerd en aangeboden. Daarnaast kunnen vrijwilligers trainingen volgen bij de vrijwilligersacademie van VWC-Buuv:  https://www.vwc-buuv.nl/vrijwilligersacademie

Beroepskrachten (per 31-12-2024)
Stem in de Stad is in de kern een vrijwilligersorganisatie, aangestuurd door een klein team van beroepskrachten:

  • Joshua Baumgarten 
  • Joost van den Bogert
  • Anita Brouwer
  • Erika Combée
  • Debbie Klaassen
  • Sylvia Plas
  • Marianne Vaandrager
  • Petra de Vries
  • Uco Koopmans

Medewerkers uit dienst

  • Sabita Ribai
  • Elly Mulder
  • Olga Vehmeijer

Bestuur

  • Gosse Bosma, voorzitter
  • Philie Burgers, vicevoorzitter (lid op voordracht van Diaconie van de Protestantse Gemeente Haarlem)
  • Sjoerd Bakker, secretaris
  • Jan Peter Kooiman, penningmeester
  • Hans Debets
  • Lilian Hendrick-Nefkens (lid op voordracht van Vincentiusvereniging Haarlem)
  • Lieuwe Zoodsma (lid op voordracht van de Protestantse Gemeente Haarlem)
  • Jan Klaver (lid op voordracht van het bisdom Haarlem-Amsterdam)
  • Maria Heijne (lid op voordracht van de Haarlemse parochie H.H. Antonius en Bavo)

Partners
Stichting Stem in de Stad werkt samen met diverse partners in Haarlem en daarbuiten. Dit zijn bijvoorbeeld de kerken van Haarlem, private fondsen en de gemeente. Deze partners zijn onontbeerlijk voor het voortbestaan en verdere ontwikkeling van de stichting. We zijn dankbaar voor hun inzet en/of financiële bijdragen. Maar we zijn ook altijd op zoek naar nieuwe partners om mee te kunnen samenwerken. We kunnen het namelijk niet alleen.

Samenwerkingspartners
Goud waard
Net zoals de vrijwilligers zijn ook onze samenwerkingspartners goud waard. De gemeente Haarlem, kerken en maatschappelijke organisaties geven kleur aan alle ontmoetingen en inspiratie die de basis vormen van Stem in de Stad. We willen dan ook alle samenwerkingspartners van harte bedanken.

Altijd zoeken we samenwerking met anderen waar mogelijk en wenselijk. Met dankbaarheid noemen we in het bijzonder de vele kerkelijke gemeenschappen in Haarlem, die al sinds jaar en dag betrokken zijn en die op meerdere manieren met ons samenwerken. Daarnaast deze organisaties:

  • AA-groep Haarlem (Engelstalig)
  • Alpha Administratie Adviesbureau
  • American Women’s Club Heemstede/Haarlem
  • ASKV Amsterdam
  • Antonius Gemeenschap
  • Bakkerij Oscar
  • Begraafplaats Kleverlaan
  • Bibliotheek Haarlem
  • Brijder verslavingszorg
  • Buurts Haarlem
  • Coalitie Haarlem Ontmoet
  • COA Haarlem
  • Dokters van de Wereld
  • Frans Halsmuseum
  • Geloven in de Stad
  • Gemeente Haarlem
  • GGD Zuid-Kennemerland
  • Haarlem Food Future
  • Leger des Heils
  • NetwerkDAK
  • Nova College
  • OGGZ-ketenpartners
  • Rode Kruis Kennemerland
  • ShareLocal
  • StartPR
  • Stichting Nabestaandenzorg
  • Stichting Burgerhart Amsterdam
  • Stichting Presentie
  • Stadsklooster Haarlem
  • Straatjournaal
  • Sportsupport
  • Teylers Museum
  • Vincent Kleding
  • VPSG (Zingeving na Misbruik)
  • Walk of Life
  • Wereldkeuken Haarlem

Vrijwilligers in het zonnetje

Het jaarlijkse vrijwilligersfeest is een speciale dag waarop wij de vrijwilligers mogen bedanken voor hun inzet en liefdevolle aandacht voor alle mensen die dagelijks bij ons komen. Het is ook het moment waarop we de jubilarissen in het zonnetje zetten. Dit jaar telden we maar liefst 13 jubilarissen die zich al 5, 10 of 25 jaar inzetten voor Stem in de Stad. 

Pastoraal manager Joost van den Bogert verwoordde het belang van de vrijwilligers in zijn toespraak: “Je kunt bijna alle soorten taken bedenken die nodig zijn om een groot huis draaiend te houden en ze worden wel gedaan bij Stem, door jullie. Dit mooie Haarlemse huis, jullie huis, waar we elke dag samenwerken aan ontmoeting en inspiratie, aan ondersteuning en activiteiten door jullie allemaal samen draaiend gehouden.”

Organogram

Stem in de Stad heeft 10 parttime beroepskrachten in vaste dienst. Zij zorgen er onder andere voor dat de ca. 140 vrijwilligers bij Stem in de Stad hun werk kunnen doen en dat de activiteiten van Stem in de Stad kunnen plaatsvinden.

Een deel van de medewerkers is gekoppeld aan onze programmalijnen en anderen  zorgen voor de dagelijkse gang van zaken en ondersteuning.

“Werken bij Stem in de Stad is voor mij als voedsel voor de ziel!”

Vrijwilliger Cees

12. Fondsen en Financiën

Financiën

De baten bedroegen in 2024 € 1.040.391 en de gemaakte kosten bedroegen € 1.043.601, waardoor het jaar is afgesloten met een klein negatief resultaat van € 3.210. 

De jaarrekening 2024 voorzien van de controleverklaring van de accountant kunt u hier vinden.

Dankzij uw steun kunnen wij een lichtpuntje zijn voor mensen in nood.

Overzicht kosten per programma 2024

Ontmoeten en Inspireren
Aanloopcentrum196.531
Eetvoorziening 108.911
Spiritualiteit90.058
Straatpastoraat72.660
Ondersteunen en Activeren
Nieuwe Wereldhuis71.435
Ongedocumenteerden109.765
Post verzorgen44.312
Reïntegreren12.609
Organiseren337.320
Totaal1.043.601

Overzicht baten 2024

Hoofdparticipanten en kerken
Hoofdparticipanten256.334
Kerken & Orden55.425
Overheid
Lokale overheid98.117
Fondsen
Fondsen in Haarlem e.o.129.200
Fondsen buiten Haarlem340.630
Giften en overige baten
Persoonlijke giften86.783
Overige baten73.902
Totaal1.040.391

Overzicht kosten per programma 2024

Overzicht baten 2024

Hartelijk dank aan iedereen die ons steunt

De zorg voor de mensen die wij ontvangen bij Stem in de Stad, is onmogelijk zonder steun van velen die ons een warm hart toedragen. Stem in de Stad wordt financieel gesteund door kerken uit Haarlem en omstreken, door landelijke, regionale en lokale fondsen, door gemeentelijke overheden én door steeds meer particuliere donateurs. Zonder al deze organisaties en mensen zouden wij ons werk niet kunnen doen. 

Ook zijn er bedrijven die Stem in de Stad (aanzienlijke) bijdragen in natura geven. Daarnaast ontvangen wij donaties in natura van kerken en particulieren. 

Stem in de Stad wil alle kerken, stichtingen, fondsen, subsidiënten, bedrijven en particulieren voor al hun bijdragen heel hartelijk danken. Uw steun is onmisbaar!